Οι Κουρήτες και οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, αγαθά μυθικά όντα της Κρήτης, ταυτίζονται μεταξύ τους και καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Πολλές παραλλαγές και συγκεχυμένες πληροφορίες δεν μας επιτρέπουν να έχουμε μια πλήρη εικόνα τους.
Οι Αρχικοί Κουρήτες ήταν πέντε αδέρφια:
ο Ηρακλής*.
-Παιωναίος
-Επιμίδης
-Ιάσιος
-Ίδας.
*(Πρόκειται για απλή συνωνυμία με τον γνωστό ημίθεο Ηρακλή, γιο του Διός).
Ο μύθος λέει ότι δεν γεννήθηκαν, αλλά φύτρωσαν από τη γη όταν την έβρεξαν τα πρώτα δάκρυα του Δία σαν μωρό. Το γεγονός αυτό συμβολίζει το ότι ήταν γηγενείς.
Γι’ αυτό η παράδοση μιλάει για τους Κουρήτες ως πρώτους κάτοικους της Κρήτης και εικάζεται, χωρίς ασφαλή ετυμολογική εξήγηση όμως, ότι το όνομα Κρήτη και Κρήτες προέρχεται από τη λέξη Κουρήτες (Κ–ου–ρήτες).
Επίσης η λέξη Κουρήτας ή Κουρήτης (ενικός του Κουρήτες) έχει μεγάλη ομοιότητα με την γνωστή λέξη Κούρος, που στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει νεαρός άντρας, ενώ Κόρη είναι η νεαρή γυναίκα. Οι Κουρήτες, λέγεται ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης και δημιούργησαν το πρώτο πολιτισμό στο νησί.
Σύμφωνα με τους μύθους οι Κουρήτες ήταν υπεύθυνοι για κάθε είδους ανακάλυψη της εποχής εκείνης και βοήθησαν στην οργάνωση της κοινωνικής ζωής στην Κρήτη.
Οι Κουρήτες έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη γέννηση και στην ανατροφή του Διός, του Μεγαλύτερου από τους θεούς του Ολύμπου.
Όταν ήρθε η ώρα η Ρέα να γεννήσει διάλεξε μία σπηλιά στην Κρήτη και ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Κουρήτες.
Οι Κουρήτες φυλούσαν την είσοδο της σπηλιάς ώστε να μην πλησιάσει κανείς και μόλις γεννήθηκε το θείο βρέφος, ο Ζεύς, ανάλαβαν να τον προσέχουν μέχρι να μεγαλώσει.
Άγρυπνοι φρουροί, οι Κουρήτες, όταν το μωρό έκλαιγε χτυπούσαν δυνατά τα πόδια τους στη γη χορεύοντας ή σε άλλη παραλλαγή χτυπούσαν τύμπανα και τις μεταλλικές ασπίδες τους ώστε με τον θόρυβο που έκαναν να καλύψουν το κλάμα.
Ο Κρόνος, ο πατέρας του Διός, είχε πάρει έναν χρησμό ότι ένα παιδί του θα του έπαιρνε την εξουσία γι’ αυτό δεν έπρεπε να καταλάβει ότι ο Ζεύς ήταν ζωντανός, αλλιώς το θεϊκό μωρό κινδύνευε. Στο σκηνικό της σπηλιάς οι Κουρήτες έκαναν την πρώτη τους εφεύρεση. Έφτιαξαν μια κρεμαστή κούνια για το μωρό.
Ο Κρόνος ήταν κυρίαρχος σε γη, θάλασσα και ουρανό. Η κούνια του Διός αν και βρισκόταν μέσα στη γη δεν την ακουμπούσε, όπως επίσης δεν ακουμπούσε τη θάλασσα, ούτε φυσικά τον ουρανό και ήταν κρυμμένο στα έγκατα της γης, άρα καλά προφυλαγμένο από τον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του για να μην του πάρουν την εξουσία.
Την πρώτη εφεύρεση των Κουρήτων ακολούθησαν άλλες πολλές και σημαντικές.
Υπήρξαν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν και δίδαξαν στο ανθρώπινο είδος το κυνήγι φτιάχνοντας το πρώτο τόξο, την κτηνοτροφία εξημερώνοντας τα ζώα, τη μελισσοκομία, τη μεταλλουργία και το χορό.
Λέγεται ότι οι παραδοσιακοί χοροί της Κρήτης που χορεύονται μέχρι τις μέρες μας έχουν τις ρίζες τους στον πυρρίχιο χορό των Κουρητών.
Το πρώτο τύμπανο επίσης φαίνεται οτι το κατασκεύασαν οι Κουρήτες τεντώνοντας το δέρμα ενός ζώου και το έκαναν δώρο στη Ρέα.
Οι Κουρήτες λεεί ο μύθος ότι ήταν οι ιδρυτές των Ολυμπιακών Αγώνων.
Τα πέντε αδέρφια σε μία εξόρμησή τους στα δάση της Πελοποννήσου θέλησαν κάποια στιγμή να ξαποστάσουν.
Για να διασκεδάσουν έκαναν αγώνα δρόμου μεταξύ τους.
Νικητής αναδείχθηκε ο Παιωναίος και ο Ιδαίος Ηρακλής (ένας από τους Κουρήτες, όχι ο Ηρακλής με τους 12 άθλους) για τη νίκη του τον στεφάνωσε με κλαδιά αγριελιάς.
Σαν ανάμνηση αυτού του γεγονότος κάθε πέντε χρόνια, εφόσον πέντε ήταν και τα αδέρφια, γίνονταν αντίστοιχοι αγώνες, οι οποίοι ο μύθος λέει ότι σταμάτησαν εξαιτίας ενός κατακλυσμού.
Πενήντα χρονιά μετά τη φυσική καταστροφή ο Κλύμενος απόγονος του Κουρήτα Ηρακλή ίδρυσε βωμό στην Ολυμπία προς τιμή του μυθικού ιδρυτή των πρόδρομων Ολυμπιακών Αγώνων.
Ουσιαστικά ίδρυσε τους γνωστούς πανελλήνιους θρυλικούς Αγώνες σαν εξέλιξη αθλητικών διοργανώσεων που γίνονταν στην Κρήτη ήδη από τη 4η χιλιετία π.Χ.
Ο Ηρακλής Κουρήτας ή Ιδαίος Ηρακλής θεωρείται επίσης ότι έδωσε το όνομα του στην πόλη Ηράκλειο.
Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ταυτίζονται σε πολλά σημεία με τους Κουρήτες, έχουν κοινά ονόματα και χαρακτηριστικά, κοινούς μύθους. Σε ένα σημείο που διαφοροποιούνται είναι ο μύθος που αφορά στη γέννησή τους.
Λέγεται ότι όταν έπιασαν οι πόνοι τη Ρέα και κρύφτηκε από το σύζυγό της στο σπήλαιο να γεννήσει, στη διάρκεια του τοκετού έπρεπε να πνίξει τους πόνους της χωρίς να φωνάξει, έτσι έχωσε τα δάχτυλά της μέσα στη γη από όπου και ξεπήδησαν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, 10 στον αριθμό.
Κάποια από τα ονόματα των Ιδαίων που σώζονται είναι Κέλμις, Άκμων, Δαμναμενεύς και Ακεσίδας.
- Κέλμις (το εργαλείο που χρησιμοποιείται για την τήξη του σιδήρου)
- Άκμων είναι το αμώνι
- Δαμναμενεύς είναι το σφυρί.
Αυτά τα ονόματα σχετίζονται με την επεξεργασία μετάλλων. Όχι τυχαία λοιπόν οι Δάκτυλοι αποτελούν σύμβολο για την ανάπτυξη της μεταλλουργίας και ο μύθος τους θέλει να ανακαλύπτουν τον σίδηρο.
Απο που προηλθε το ονομα των Κρητων συμφωνα με ιστορικα στοιχεια.
ΟΙ ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΙ Ή ΚΟΥΡΗΤΕΣ Ή ΕΤΕΟΚΡΗΤΕΣ, ΕΠΕΙΤΑ Κ(ΟΥ)ΡΗΤΕΣ, ΚΡΗΤΕΣ:
Ανατρέχοντας στους αρχαίους συγγραφείς (Στράβωνα, Παυσανία, Διόδωρο κ.α.) βλέπουμε να λένε αφενός ότι οι Ιδαίοι δάκτυλοι ονομάστηκαν έτσι, επειδή κατοικούσαν στην Ίδη ή Ιδαία όρη της Κρήτης και αφετέρου ότι αρχικά η νήσος Κρήτη ονομάζονταν Ιδαία, απ΄όπου και τα:
- Ιδομενέας (ο αρχηγός των Κρητών στον Τρωικό πόλεμο),
- Ιδαίος Ηρακλής = ο Κρητικός Ηρακλής που ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες,
- Ιδαίος Δίας = ο Κρητικός ή κρηταγενής Δίας,
-Ιδαία όρη = τα Κρητικά όρη κ.α. και Ιδαίοι Δάκτυλοι = οι Κρητικοί.
Μετά, όταν ήταν βασιλιάς των Ετεοκρητών ο Κρηθέας, ήρθαν στην Κρήτη οι καλούμενοι επήλυδες Κρήτες (οι Αχαιοί, Δωριείς και Πελασγοί με αρχηγό τον Τέκταμο, γιο του Δώρου του Έλληνα), οι παλιοί Κρήτες ονομάστηκαν Ετεοκρήτες και οι νέοι Κρήτες, «Λένε πως ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι οι πρώτοι κάτοικοι στους πρόποδες της Ίδης.
Πόδες λέγονται οι πρόποδες και κορυφές, οι μύτες των βουνών. Οι διάφορες κορυφές της Ίδης, που ήταν όλες αφιερωμένες στη μητέρα των θεών (τη Ρέα), λέγονταν Δάκτυλοι. Ο Σοφοκλής θεωρεί πως οι πρώτοι πέντε ήσαν αρσενικοί.
Εφηύραν το σίδερο και το κατεργάστηκαν πρώτοι, καθώς και πολλά ακόμη χρήσιμα στη ζωή πράγματα.
Πέντε ήταν και οι αδελφές τους. Από τον αριθμό τους ονομάστηκαν Δάκτυλοι.
Υπονοούν μάλιστα πως απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων είναι οι Κουρήτες και οι Κορυβάντες. Οι πρώτοι εκατό που γεννήθηκαν στην Κρήτη ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι.
Απόγονοί τους αναφέρονται εννέα Κουρήτες. Ο καθένας τους έκανε δέκα παιδιά, τους Ιδαίους Δακτύλους...
(Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22)
«Οι κάτοικοι, λοιπόν, της Κρήτης λένε πως οι αρχαιότεροι κάτοικοι στο νησί ήταν αυτόχθονες, οι λεγόμενοι Ετεοκρήτες, των οποίων ο βασιλιάς, Κρητας το όνομα, ανακάλυψε πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα στο νησί που είχαν τη δυνατότητα να ωφελήσουν την κοινωνική ζωή των ανθρώπων....
Πρώτοι, λοιπόν, απ' όσους μνημονευονται από την παράδοση, κατοίκησαν στην περιοχή της Ιδης στην Κρήτη και τριγύρω, οι καλούμενοι από αυτό Ιδαίοι Δάκτυλοι («πρώτον ώκησαν της Κρήτης περί την Ίδην οι προσαγορευθέντες Ιδαίοι Δάκτυλοι»), που άλλοι λένε ότι ήσαν 100 και άλλοι 10, όσα και τα δάκτυλα των χεριών απ' όπου και ονομάστηκαν έτσι. ...
Για τους Ιδαίους δακτύλους της Κρήτης παραδίδεται πως ανακάλυψαν τη φωτιά, τη χρήση του χαλκού και του σιδήρου, στη χώρα των Απτεραίων στο λεγόμενο Βερέκυνθο, καθώς και τον τρόπο επεξεργασίας τους.
Λένε, μάλιστα, πως ένας τους ο Ηρακλής, ξεπέρασε τους άλλους σε φήμη, ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες.
Εξ αιτίας της συνωνυμίας οι μεταγενέστεροι άνθρωποι θεώρησαν πως ο γιος της Αλκμήνης εγκαθυδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες....
(Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5,64)
«Ο Τέκταμος του Δώρου, του γιου του Έλληνα που ήταν γιος του Δευκαλίωνα, κατέπλευσε στην Κρήτη μαζί με Αιολείς και Πελασγούς κι έγινε βασιλιάς του νησιού, παντρεύτηκε την κόρη του Κρηθέα κι απόκτησε τον Αστέριο..».
(Διόδωρος, βίβλος 4, 60)
«Μετά τους Ιδαίους Δακτύλους, συνεχίζει η εξιστόρηση, έγιναν οι εννέα Κουρήτες. Γι αυτούς άλλοι λένε πως ήταν γηγενείς και άλλοι πως ήταν απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων. Ετούτοι κατοικούσαν στα δασωμένα δάση και τα φαράγγια των βουνών και γενικά στους τόπους που τους παρείχαν φυσική στέγη και προστασία, επειδή δεν είχε ακόμη ανακαλυφθεί το χτίσιμο των σπιτιών. Καθώς διακρινόταν για τη σύνεσή τους, έδειξαν στους ανθρώπους πολλά χρήσιμα πράγματα, διότι πρώτοι αυτοί συγκέντρωσαν τα πρόβατα σε κοπάδια, εξημέρωσαν τα υπόλοιπα είδη ζώων, ανακάλυψαν τη μελισσοκομία, εισηγήθηκαν την τέχνη του κυνηγίου, εισηγήθηκαν τη συναναστροφή και τη συμβίωση. Ανακάλυψαν επίσης τα ξίφη, τα κράνη και τους πολεμικούς χορούς. Λένε πως σ' αυτούς παρέδωσε τον Δία η Ρέα, κρυφά από τον πατέρα του Κρόνο, και κείνοι τον πήραν και τον ανέθρεψαν»......
(Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5,65)
«Σχετικά με τους Ολυμπιακούς αγώνες, όσοι από τους Ηλείους ασχολούνται με την αρχαιότητα λένε ότι ο Κρόνος ήταν ο πρώτος βασιλιάς στον ουρανό και πως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής εκείνης, που ονομάζονταν χρυσή γενικά, έκτισαν ναό προς τιμή του Κρόνου στην Ολυμπία.
Όταν γεννήθηκε ο Δίας, η Ρέα ανέθεσε τη φύλαξη του παιδιού στους Δακτύλους της Ίδης, οι οποίοι λέγονταν και Κουρήτες και είχαν έρθει από την Ίδη της Κρήτης. Αυτοί ήσαν ο Ηρακλής, ο Παιώνιος, ο Επιμήδης, ο Ίδας και ο Ιάσιος.
Ο Ηρακλής που ήταν και μεγαλύτερος έβαλε τους αδελφούς του, κάνοντας ένα αστείο, να τρέξουν σε αγώνα και στεφάνωσε το νικητή με κλαδί αγριελιάς, που την είχαν τόσο άφθονη, ώστε στοίβαζαν φρεσκοκομμένα φύλλα και τα έστρωναν, για να κοιμούνται.
Λένε ότι ο Ηρακλής έφερε την αγριελιά από τις υπερβόρειες χώρες, τις χώρες που ήσαν πέρα από τον άνεμο Βορέα...
Λένε αργότερα ο Κλύμενος, γιος του Κάρδη, ήρθε από την Κρήτη πενήντα χρόνια μετά τον κατακλυσμό που έγινε στην Ελλάδα την εποχή του Δευκαλίωνα.
Κατάγονταν από τον Ιδαίο Ηρακλή και καθιέρωσε τους αγώνες στην Ολυμπία και ίδρυσε βωμό προς τιμή του προγόνου του Ηρακλή και όλων των Κουρήτων, δίνοντας στο Ηρακλή την επωνυμία Παραστάτη»
(Παυσανίας «Ηλιακά», Α, 5 - 8 )
Επομένως, αφού οι αρχαίοι κάτοικοι της Κρήτης οι Ετεοκρήτες και Κύδωνες, όπως τους αναφέρει ο Όμηρος) λέγονταν αρχικά «Ιδαίοι Δάκτυλοι», μετά «Κουρήτες» και στο τέλος «Κρήτες», άρα το όνομα «Κρήτες» προέρχεται από σύντμηση του ονόματος «Κ(ου)ρήτες» Κρήτες.
Δηλαδή «Κ(ου)ρήτες» = οι κούροι και αι κούραι = οι κόρες ή κορασίδες = τα κοράσια της Κρήτης = τα Κ(ου)ρητικόπουλα, κάτι που:
Α) φανερώνει η ονομασία της Κρήτης και των Κρητών στην Παλαιά Διαθήκη: Κερετιμ - Κερεθαίοι ή Χερεαίοι = η Κρήτη και οι Κρηταίοι.
Β) υπονοείται και στους μύθους, αφού αυτοί λένε ότι η Κρήτη ονομάστηκε έτσι είτε από το βασιλιά Κρήτα είτε από την γυναίκα Κρήτη, κόρη ενός των Κουρήτων και γυναίκα του Δία.
Σημειώνεται επίσης ότι:
1) Η ονομασία «Κουρήτες» παράγεται από τα θέματα των λέξεων: «κούρος, κούρη ή κόρη, συγγενείς λέξεις με τις: κερά-κυρά, κέρας (κεραία, κέρατο) κείρω > κουρέας, κουρά... λατινικά curio,ae = κουρώ, curios = κυρης, ceres = κορενυμι κ.α.
Στην Παλαιά Διαθήκη, σύμφωνα με την μετάφραση των Εβδομήντα και του Ν. Βάμβα, οι Κρήτες άποικοι στην Παλαιστίνη λέγονταν πότε «Κρήτες» και πότε «Κερετιείμ ή Χερεθαίοι» και όχι Φιλισταίοι ή Καφθοριείς, όπως λένε μερικοί.
Καφθορ και Καφθοριείμ είναι η Καπαδοκία και οι Καππαδόκες, ενώ οι Φιλισταίοι ήταν ένας εβραϊκός λαός που το μόνο κοινό που είχε με τους Κρήτες ήταν το ότι και αυτοί ήσαν αλλόθρησκοι και μισθοφόροι του βασιλιά.
2) Ο Διόδωρος Σικελιώτης (βίβλος 3, 61 - 73 και 5, 66- 70) λέει ότι οι Ατλάντιοι της Λιβύης του είπαν ότι παλιά υπήρχαν δυο θεοί με το όνομα Δίας, ο Κρητικός και ο Λίβυος, καθώς και ότι η Κρήτη πήρε το όνομα Ιδαία από τη γυναίκα του Κρητικού Δία, την Ιδαία, και το όνομα Κρήτη από τη γυναίκα του Λίβυου Δία, την Κρήτη, η οποία ήταν κόρη ενός των Κουρητών.
Επίσης ο Αρριανός λέει ότι ο βασιλιάς Κρης, ο οποίος ήταν επώνυμος της Κρήτης, έκρυψε τον Δία στο βουνό Δίκτη, όταν ο πατέρας του ήθελε να τον αφανίσει.
"Κρης ου Κρήτη επώνυμος, ο τον Δία κρύψας εν όρει Δικταίω, ότε Κρόνος εμάστευεν εθέλων αφανίσαι αυτόν"
(Αρριανός)
ΟΙ ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΙ ΗΣΑΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΚΡΗΤΕΣ
ΤΑ ΕΙΔΗ ΚΑΙ Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΚΟΥΡΗΤΩΝ.
Ο Παυσανίας, ο Στράβωνας, ο Διόδωρος κ.α., όπως είδαμε πιο πριν, λένε ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ή Κουρήτες ήσαν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης που ονομάστηκαν έτσι, επειδή κατοικούσαν στα Ιδαία όρη ή επειδή (επι)κούρησαν τη Ρέα να γεννήσει στην Κρήτη το Δία.
Ο Απολλώνιος Ρόδιος λέει επίσης ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ήσαν και αυτόχθονες, γιοι του Δία και της νύμφης Αγχιάλη, που τους γέννησε στο σπήλαιο της Δίκτης, δηλαδή στο ίδιο σπήλαιο όπου γεννήθηκε και ο Δίας,
«....Οι μούνοι πλεόνων μοιρηγέται ηδέ πάρεδροι Μητέρος Ιδαίης κεκληαται, όσσοι έασιν Δάκτυλοι Ιδαίοι Κρηταιέες, ους ποτέ νύμφη Αγχιάλη Δικταίον ανά σπέος, αμφοτέρησιν δραξάμενη γαίης Οιαξιλίδος, εβλάστησε....
(Απολλώνιος Αργοναυτικά Α 1125 - 1135)
«Κοντά στο ξόανο, (οι Αργοναύτες) έφτιαξαν έναν βωμό, αφού στεφανώθηκαν με φύλα της βελανιδιάς, έκαναν γιορτή για τη θυσία κι επικαλούνταν τη Μητέρα του Δινδύμου την ιερότατη, που κατοικούσε στη Φρυγία, και τον Τιτία και τον Κύλληνο, που μόνοι ανάμεσα σ' άλλους πολλούς αποκαλούνται ηγήτορες της μοίρας και της Ιδαίας Μητέρας πάρεδροι, τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης, που κάποτε η νύμφη Αγχιάλη, χώνοντας τα δυο της χέρια στην Οιαξίδα γη, τους γέννησε στο σπήλαιο της Δίκτης»
Αντίθετα, σύμφωνα με τους Ορφικούς, οι Κουρήτες δεν ήσαν αυτόχθονες Κρήτες ούτε γιοι της νύμφης Αγχιάλης, αλλά νεανίες ή στρατιώτες που ήρθαν στο φως από τη Ρέα, ήσαν παιδιά της Κόρης ή Κυράς, της θεάς Ρέας και γι αυτό πήραν αυτή την επωνυμία.
Δηλαδή υπονοούν ότι οι Κουρήτες ονομάζονται έτσι από το: «η κούρη» > «Κουρήτες», πρβ: «επει και περιστάναι λέγονται, οι Κουρήτες, τον των όλον Δημιουργόν και περιχορεύειν από της Ρέας αναφανέσται.... Διο και την εωνυμίαν έλαχον ταύτην
(Ορφικά αποσπάσματα 191, Προκλ. Περί της κατά Πλάτ. Θεολ. Στ, 43),
«αλλά μόνο η Ρέα γεννά τους Κουρήτας»
(Ορφικά αποσπάσματα 150, Δαμασκ. Εις Πλάτ. Παρμ. 278).
Οι ορφικοί λένε επίσης ότι οι Κουρήτες συνόδευαν τη Ρέα στην Κρήτη, για να βοηθήσουν στη γέννηση και ανατροφή του Δία και αυτοί χτύπαγαν τις ασπίδες τους, όταν έκλεγε ο Δίας, για να μην ακούσει τα κλάματα του μωρού ο πατέρας του ο Κρόνος και έρθει και τον φάει.
Ο Στράβωνας, σχετικά με τους Κουρήτες, λέει ότι οι Έλληνες αποκαλούν τους διακόνους της Ρέας Κουρήτες, κάτι σωστό, πρβ «επι)κουρώ = λατινικά couro,ae = επιμελούμαι, φροντίζω, διακονώ..
Λέει επίσης ότι στην Κρήτη «Κουρήτες» ονομάζονται οι νέοι (κούροι) που με το χορό τους αναπαριστούν το μύθο της γέννησης του Δία και συνάμα είναι διάκονοι στις τελετουργίες (δηλ. είναι βοηθητικές ομάδες ως σήμερα τα λεγόμενα παπαδάκια στις εκκλησίες).
Επομένως, συμπεραίνει ο Στράβωνας, γι αυτό η Ρέα, όταν πήγε στην Κρήτη να γεννήσει το Δία, πήρε βοηθούς τους Κουρήτες, που με τα τύμπανα και παρόμοιους ήχους, με ένοπλο χορό και θόρυβο περιστοίχισαν τη θεά και τρόμαξαν τον Κρόνο, ώστε να πάρουν το παιδί, χωρίς να το καταλάβει και οι Κουρήτες αυτοί επινόησαν τους πυρρίχιους χορούς και ρυθμούς κ.α., πρβ: <<Στην Κρήτη δεν υπήρχαν μόνο αυτά (μιλούσε για μουσική, χορικά κ.α.), αλλά και τελετουργίες για το Δία με οργιαστική λατρεία και με διακόνους, ωσάν αυτούς που βρίσκονται στην υπηρεσία του Διόνυσου, δηλαδή Σάτυροι.
Τους έλεγαν Κουρήτες, λεγόντουσαν και ήταν νέοι (κούροι) που απέδιδαν ένοπλη κίνηση με χορευτικό βήμα, παριστάνοντας το μύθο της γέννησης του Δία, όπου παίζουν τον Κρόνο που συνήθιζε να κατατρώγει τα παιδιά μόλις γεννιόνταν, και τη Ρέα να παλεύει να κρύψει τους πόνους της γέννας, να γεννάει το παιδί και να το κρύβει προσπαθώντας να γλιτώσει τη ζωή του με κάθε τρόπο.
Λένε ότι γι αυτό πήρε βοηθούς τους Κουρήτες, που με τα τύμπανα και παρόμοιους ήχους, με ένοπλο χορό και θόρυβο περιστοίχισαν τη θεά και τρόμαξαν τον Κρόνο, ώστε να πάρουν το παιδί, χωρίς να το καταλάβει. Μετά έθρεψαν και μεγάλωσαν το παιδί. Κουρήτες, λοιπόν, ονομάστηκαν, είτε επειδή ήταν νέοι, δηλαδή «κούροι» και πρόσφεραν αυτήν την υπηρεσία είτε επειδή φρόντισαν («κουροτροφείν») τη νιότη του Δία.
Υπάρχουν και οι δυο εκδοχές. Πήραν, λοιπόν, το όνομα σαν να ήταν κάποιοι Σάτυροι στην υπηρεσία του Δία.
Αυτοί ήσαν οι Έλληνες στο θέμα των οργιαστικών εορτασμών...
Οι Βερέκυντες πάλι, ένα γένος Φρυγών, και γενικά οι Φρύγες και από τους Τρώες οι κάτοικοι της Ίδης τιμούν τη Ρέα με οργιαστικές τελετές.
Την αποκαλούν Μητέρα των Θεών και ‘Αγδιστι και Φρυγία Μεγάλη θεά.
Από τα τοπωνύμια την αποκαλούν Ιδαία, Δίνδυμήνη, Σιπυλήνη, Πεσσινουντίδα, Κυβέλη και Κυβήβη.
Οι λοιποί Έλληνες αποκαλούν τους διακόνους της, Κουρήτες, όχι από τον ίδιο μύθο με τον κρητικό, αλλά τους θεωρούν ως ιδιαίτερο είδος βοηθών αντίστοιχων με τους σατύρους. Τους ίδιους αποκαλούν Κορύβαντες.
Οι ποιητές μαρτυρούν για τις υποθέσεις μου...
Ο Ευριπίδης στις Βάκχες, συσχετίζει φρυγικά και Λυδικά έθιμα - τα όσο έμοιαζαν μεταξύ τους...
Στους παρακάτω στίχους συνδέει Κρήτη και Φρυγία:
"Ως θαλάμευμα Κουρήτων, ζαθέοί τε Κρήτας διογενέτορες έναυλοι, ένα τρικορυθες άντροις βυρσότονον κύκλωμα τόδε μοι Κορυβαντες εύρον"...
(Κρυφό Κουρήτων θάλαμος, ιερά της Κρήτης άντρα που γεννήσατε το Δία, σπηλιές όπου ανακάλυψαν Κορυβάντες με τρία στολισμένα φτερά...)
Ο Σκήψιος θεωρεί πιθανόν Κουρήτες και Κορυβάντες να είναι ίδιοι: οι νεαροί (κούροι, Κουρήτες), που εκτελούσαν τον πολεμικό χορό για τη Μητέρας των θεών, τη Ρέα, οι ίδιοι που ονομάστηκαν Κορυβάντες από το ότι έβγαιναν να χορέψουν χτυπώντας το κεφάλι τους όπως βάδιζαν ρυθμικά.
Ο ποιητής (Όμηρος) τους λέει «ανθρώπους που βαδίζουν ρυθμικά» («Βητάρμονες»).
Και επειδή οι Κορύβαντες χόρευαν και μάλιστα με ένθεη μανία, λέμε «κορυβαντιώντες» όσους κινούνται φρενιασμένα.
(Στράβων, Γεωγραφικά βιβλίο Ι', c 469 ΙΙΙ, 11)
Ο Στράβωνας βιβλίο Ι', c 472, ΙΙΙ, 19 κ.α.) από τη μια λέει επίσης ότι οι τροφοί και οι φύλακες του Δία μετονομάστηκαν Κουρήτες... και από την άλλη ότι «Κουρήτες» λέγονταν οι νέοι στρατιώτες, επειδή κουρεύουν τα μαλλιά τους. Επομένως υπονοεί ετυμολογεί από το ρήμα «κείρω» κουρά, κουρέας.
Ο Στράβων, επικαλούμενος τους εξής στίχους του Όμηρου: «Δώρα φέρουν Κούρητες Αχαιοί», Κριννάμενοις κουρήτας αριστήας Παναχαιών ... (Ιλιάς Τ 193-195 και Οδύσσεια π 248), λέει επίσης ότι οι Κουρήτες ονομάστηκαν έτσι είτε γιατί ήσαν νέοι, δηλαδή «κόροι ή κούροι» είτε γιατί φρόντισαν το Δία: «ώσθ' οι Κουρήτες ήτοι δια το νέοι και κόροι όντες υπουργείν ή δια κουροτροφείν τον Δία (λέγεται γαρ αμφοτέροις) ταύτης αξιώθηκαν της προσηγορίας» (Στράβων Ι, C 469).
Επομένως η ονομασία «Κουρήτες» παράγεται από το θέμα των ελληνικών λέξεων: κορεννυμι = λατινικά ceres, eris = τρέφειν, πληρούμαι, χορταίνω και τα κείρω κούρος, κουρέας κ.α., (επι)-κουρώ = λατινικά curo,ae = επιμελούμαι, φροντίζω τινός, couro,onis = o κύρης, ενώ κούρος = ο νεανίας, ο διατρεφόμενος, το Κουράδι = το κοπάδι, το διατρεφόμενο, επιμελούμενο ποίμνιο, κουροτρόφοι ή Κουρήτες ή κουραδιάρηδες = αυτοί που είχαν την αίγα Αμάλθεια που βύζαινε το Δία
Σημειώνεται ότι:
1) Το όνομα «Ιδαία» είναι ουσιαστικό εξ επιθέτου, από το επίθετο «ιδαίος,α,ο», το οποίο παράγεται από το ουσιαστικό «η Ίδη» = η οροσειρά «Ιδαία όρη» της Κρήτης, που, σύμφωνα με τους σημερινούς λεξικογράφους, σημαίνει τα σύδενδρα όρη (από το «ίδα ή ιδη» = το δέντρο ή το ξύλο), κάτι όμως μη βεβαιωμένο.
2) Επειδή η Δίκτη είναι βουνό των της Ίδης ή Ιδαίων ορέων της Κρήτης ή επειδή παλιά η Κρήτη λέγονταν και Ιδαία, εξ αυτού και τα: Ιδαία όρη = τα Κρητικά όρη, «Ιδαίος Δίας» = Κρητικός Δίας = Δικταίος Δίας, «Ιδαίοι Δάκτυλοι» = Κρητικοί Δάκτυλοι = Δικταίοι Δάκτυλοι, Ιδαίος Ηρακλής = Κρητικός Ηρακλής κ.α.
3) Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι κατ' άλλους ήσαν 5 και κατ΄ άλλους 10 ή 100, επειδή ο μύθος τους ήταν παραλλαγές στα διάφορα μέρη του αρχαίου κόσμου. Ο Στράβωνας μάλιστα λέει ότι πολλοί μυθογράφοι συγχέουν ή αναφέρουν ορισμένα λανθασμένα πράγματα λόγω των συνωνυμιών των τοποθεσιών και των ομοιοτήτων στις θρησκείες, πρβλ: «Ίδη γαρ το όρος τοτε Κρητικόν και το Τρωικόν, και Δίκτη τόπος εν τη Σκηψία και όρος εν Κρήτη' της δε Ίδης λόφος είναι η Πύτνα, όπου Ιεράπυτνα η πόλις....»
(Στράβων Γεωγραφικών Ι', ΙΙΙ 20, C 471)
Σύμφωνα επίσης με το Στράβωνα (Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22), αλλά και το Διόδωρο (5, 64-65) άλλοι λένε ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι γεννήθηκαν στη Φρυγία και από εκεί πέρασαν στην Κρήτη, για να βοηθήσουν εκεί στη γέννηση του Δία και άλλοι ότι οι Ιδαία Δάκτυλοι ήταν αυτόχθονες Κρητικοί και μετά μερικοί από αυτούς πέρασαν στη Φρυγία, πρβ: <<..Να ασκούν (οι νέοι της Κρήτης) επίσης την τοξοβολία και τον ένοπλο χορό, που βρήκαν πρώτοι και έδειξαν οι Κουρήτεςκαι ο οποίος έπειτα ονομάστηκε πυρρίχη από το όνομα αυτού που τον οργάνωσε.
Έτσι το παιγνίδι δεν ήταν άσχετο με πράξη χρήσιμη στον πόλεμο.
Επίσης στα τραγούδια τους χρησιμοποιούν Κρητικούς ρυθμούς που είναι πολύ γρήγοροι και τους βρήκε ο Θάλης.
Ορίστηκε επίσης να φοράνε στρατιωτικά ρούχα και υποδήματα. Τα όπλα εξάλλου θεωρούνται τα καλύτερα δώρα.>>
(ΣΤΡΑΒΩΝΑ, ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ Ι, ΙV 16)
Ο συγγραφέας της Φαρωνίδας αναφέρει τους Κουρήτες ως αυλητές και Φρύγες.
Αλλοι τους λένε εντόπιους και με χάλκινες ασπίδες.
Άλλοι λένε τους Κορυβάντες Φρύγες, κι όχι τους Κουρήτες. Τους θεωρούν Κρητικούς και λένε ότι πρώτοι αυτοί στην Εύβοια φόρεσαν χάλκινα όπλα.
Γι αυτό και τους είπαν Χαλκιδείς. Αλλοι λένε πως οι Τιτάνες έδωσαν στη Ρέα ένοπλους διακόνους από τη Βακριανή ή κατ' άλλους από τη Κολχίδα, τους Κορύβαντες.
Στα Κρητικά κείμενα, οι Κουρήτες λέγονται τροφοί του Δία και φύλακες.
Η Ρέα τους έστειλε στην Κρήτη από τη Φρυγία. Aλλοι λένε ότι στη Ρόδο ήταν εννιά τελχίνες. Ακολούθησαν τη Ρέα στην Κρήτη, ανέθρεψαν το Δία και μετονομάστηκαν Κουρήτες...
( Στράβων, Γεωγραφικά βιβλίο Ι', c 472, ΙΙΙ, 19)
4) Κατά μια απλοϊκή ερμηνεία, οι Ιδαίοι (Κρητικοί) Δάκτυλοι είναι η προσωποποίηση -θεοποίηση της ανθρώπινης παλάμης (των δακτύλων της χείρας) και ιδιαίτερα της Κρητικής χείρας (Ιδαίων δακτύλων) και του Κρητικού δαιμόνιου (της Κρητικής εξυπνάδας) που πρωτοστάτησε στον πολιτισμό, στην ανακάλυψη των πρώτων σημαντικών πραγμάτων ή αυτών που κατασκευάζονται με εξυπνάδα και με τα χέρια (χειροποίητα).
Παρέβαλε και ότι τα δάχτυλα μας εκτρέφουν - φροντίζουν - περιποιούνται κ.τ.λ. - ο λόγος και για τον οποίο οι Ιδαίοι Δάκτυλοι λέγονται και Κουρήτες ή που οι Κουρήτες φέρονται και τροφοί του Δία κατά την γέννησή τους στην Δίκτη της Κρήτης.
Παρέβαλε ομοίως ότι χωρίς τα δάχτυλα, ο άνθρωπος δεν μπορεί να δημιουργήσει τίποτε το σημαντικό ή έντεχνο (π.χ. να ασχοληθεί με τη μουσική, τον αθλητισμό, τη μεταλλουργία, τη γραφή κ.τ.λ.).
ΚΟΥΡΗΤΕΣ και ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΙ
Οι Κουρήτες και οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, αγαθά μυθικά όντα της Κρήτης, ταυτίζονται μεταξύ τους και καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Πολλές παραλλαγές και συγκεχυμένες πληροφορίες δεν μας επιτρέπουν να έχουμε μια πλήρη εικόνα τους.
Οι Αρχικοί Κουρήτες ήταν πέντε αδέρφια:
ο Ηρακλής*.
-Παιωναίος
-Επιμίδης
-Ιάσιος
-Ίδας.
*(Πρόκειται για απλή συνωνυμία με τον γνωστό ημίθεο Ηρακλή, γιο του Διός).
Ο μύθος λέει ότι δεν γεννήθηκαν, αλλά φύτρωσαν από τη γη όταν την έβρεξαν τα πρώτα δάκρυα του Δία σαν μωρό. Το γεγονός αυτό συμβολίζει το ότι ήταν γηγενείς.
Γι’ αυτό η παράδοση μιλάει για τους Κουρήτες ως πρώτους κάτοικους της Κρήτης και εικάζεται, χωρίς ασφαλή ετυμολογική εξήγηση όμως, ότι το όνομα Κρήτη και Κρήτες προέρχεται από τη λέξη Κουρήτες (Κ–ου–ρήτες).
Επίσης η λέξη Κουρήτας ή Κουρήτης (ενικός του Κουρήτες) έχει μεγάλη ομοιότητα με την γνωστή λέξη Κούρος, που στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει νεαρός άντρας, ενώ Κόρη είναι η νεαρή γυναίκα. Οι Κουρήτες, λέγεται ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης και δημιούργησαν το πρώτο πολιτισμό στο νησί.
Σύμφωνα με τους μύθους οι Κουρήτες ήταν υπεύθυνοι για κάθε είδους ανακάλυψη της εποχής εκείνης και βοήθησαν στην οργάνωση της κοινωνικής ζωής στην Κρήτη.
Οι Κουρήτες έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη γέννηση και στην ανατροφή του Διός, του Μεγαλύτερου από τους θεούς του Ολύμπου.
Όταν ήρθε η ώρα η Ρέα να γεννήσει διάλεξε μία σπηλιά στην Κρήτη και ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Κουρήτες.
Οι Κουρήτες φυλούσαν την είσοδο της σπηλιάς ώστε να μην πλησιάσει κανείς και μόλις γεννήθηκε το θείο βρέφος, ο Ζεύς, ανάλαβαν να τον προσέχουν μέχρι να μεγαλώσει.
Άγρυπνοι φρουροί, οι Κουρήτες, όταν το μωρό έκλαιγε χτυπούσαν δυνατά τα πόδια τους στη γη χορεύοντας ή σε άλλη παραλλαγή χτυπούσαν τύμπανα και τις μεταλλικές ασπίδες τους ώστε με τον θόρυβο που έκαναν να καλύψουν το κλάμα.
Ο Κρόνος, ο πατέρας του Διός, είχε πάρει έναν χρησμό ότι ένα παιδί του θα του έπαιρνε την εξουσία γι’ αυτό δεν έπρεπε να καταλάβει ότι ο Ζεύς ήταν ζωντανός, αλλιώς το θεϊκό μωρό κινδύνευε. Στο σκηνικό της σπηλιάς οι Κουρήτες έκαναν την πρώτη τους εφεύρεση. Έφτιαξαν μια κρεμαστή κούνια για το μωρό.
Ο Κρόνος ήταν κυρίαρχος σε γη, θάλασσα και ουρανό. Η κούνια του Διός αν και βρισκόταν μέσα στη γη δεν την ακουμπούσε, όπως επίσης δεν ακουμπούσε τη θάλασσα, ούτε φυσικά τον ουρανό και ήταν κρυμμένο στα έγκατα της γης, άρα καλά προφυλαγμένο από τον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του για να μην του πάρουν την εξουσία.
Την πρώτη εφεύρεση των Κουρήτων ακολούθησαν άλλες πολλές και σημαντικές.
Υπήρξαν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν και δίδαξαν στο ανθρώπινο είδος το κυνήγι φτιάχνοντας το πρώτο τόξο, την κτηνοτροφία εξημερώνοντας τα ζώα, τη μελισσοκομία, τη μεταλλουργία και το χορό.
Λέγεται ότι οι παραδοσιακοί χοροί της Κρήτης που χορεύονται μέχρι τις μέρες μας έχουν τις ρίζες τους στον πυρρίχιο χορό των Κουρητών.
Το πρώτο τύμπανο επίσης φαίνεται οτι το κατασκεύασαν οι Κουρήτες τεντώνοντας το δέρμα ενός ζώου και το έκαναν δώρο στη Ρέα.
Οι Κουρήτες λεεί ο μύθος ότι ήταν οι ιδρυτές των Ολυμπιακών Αγώνων.
Τα πέντε αδέρφια σε μία εξόρμησή τους στα δάση της Πελοποννήσου θέλησαν κάποια στιγμή να ξαποστάσουν.
Για να διασκεδάσουν έκαναν αγώνα δρόμου μεταξύ τους.
Νικητής αναδείχθηκε ο Παιωναίος και ο Ιδαίος Ηρακλής (ένας από τους Κουρήτες, όχι ο Ηρακλής με τους 12 άθλους) για τη νίκη του τον στεφάνωσε με κλαδιά αγριελιάς.
Σαν ανάμνηση αυτού του γεγονότος κάθε πέντε χρόνια, εφόσον πέντε ήταν και τα αδέρφια, γίνονταν αντίστοιχοι αγώνες, οι οποίοι ο μύθος λέει ότι σταμάτησαν εξαιτίας ενός κατακλυσμού.
Πενήντα χρονιά μετά τη φυσική καταστροφή ο Κλύμενος απόγονος του Κουρήτα Ηρακλή ίδρυσε βωμό στην Ολυμπία προς τιμή του μυθικού ιδρυτή των πρόδρομων Ολυμπιακών Αγώνων.
Ουσιαστικά ίδρυσε τους γνωστούς πανελλήνιους θρυλικούς Αγώνες σαν εξέλιξη αθλητικών διοργανώσεων που γίνονταν στην Κρήτη ήδη από τη 4η χιλιετία π.Χ.
Ο Ηρακλής Κουρήτας ή Ιδαίος Ηρακλής θεωρείται επίσης ότι έδωσε το όνομα του στην πόλη Ηράκλειο.
Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ταυτίζονται σε πολλά σημεία με τους Κουρήτες, έχουν κοινά ονόματα και χαρακτηριστικά, κοινούς μύθους. Σε ένα σημείο που διαφοροποιούνται είναι ο μύθος που αφορά στη γέννησή τους.
Λέγεται ότι όταν έπιασαν οι πόνοι τη Ρέα και κρύφτηκε από το σύζυγό της στο σπήλαιο να γεννήσει, στη διάρκεια του τοκετού έπρεπε να πνίξει τους πόνους της χωρίς να φωνάξει, έτσι έχωσε τα δάχτυλά της μέσα στη γη από όπου και ξεπήδησαν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, 10 στον αριθμό.
Κάποια από τα ονόματα των Ιδαίων που σώζονται είναι Κέλμις, Άκμων, Δαμναμενεύς και Ακεσίδας.
- Κέλμις (το εργαλείο που χρησιμοποιείται για την τήξη του σιδήρου)
- Άκμων είναι το αμώνι
- Δαμναμενεύς είναι το σφυρί.
Αυτά τα ονόματα σχετίζονται με την επεξεργασία μετάλλων. Όχι τυχαία λοιπόν οι Δάκτυλοι αποτελούν σύμβολο για την ανάπτυξη της μεταλλουργίας και ο μύθος τους θέλει να ανακαλύπτουν τον σίδηρο.
Απο που προηλθε το ονομα των Κρητων συμφωνα με ιστορικα στοιχεια.
ΟΙ ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΙ Ή ΚΟΥΡΗΤΕΣ Ή ΕΤΕΟΚΡΗΤΕΣ, ΕΠΕΙΤΑ Κ(ΟΥ)ΡΗΤΕΣ, ΚΡΗΤΕΣ:
Ανατρέχοντας στους αρχαίους συγγραφείς (Στράβωνα, Παυσανία, Διόδωρο κ.α.) βλέπουμε να λένε αφενός ότι οι Ιδαίοι δάκτυλοι ονομάστηκαν έτσι, επειδή κατοικούσαν στην Ίδη ή Ιδαία όρη της Κρήτης και αφετέρου ότι αρχικά η νήσος Κρήτη ονομάζονταν Ιδαία, απ΄όπου και τα:
- Ιδομενέας (ο αρχηγός των Κρητών στον Τρωικό πόλεμο),
- Ιδαίος Ηρακλής = ο Κρητικός Ηρακλής που ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες,
- Ιδαίος Δίας = ο Κρητικός ή κρηταγενής Δίας,
-Ιδαία όρη = τα Κρητικά όρη κ.α. και Ιδαίοι Δάκτυλοι = οι Κρητικοί.
Μετά, όταν ήταν βασιλιάς των Ετεοκρητών ο Κρηθέας, ήρθαν στην Κρήτη οι καλούμενοι επήλυδες Κρήτες (οι Αχαιοί, Δωριείς και Πελασγοί με αρχηγό τον Τέκταμο, γιο του Δώρου του Έλληνα), οι παλιοί Κρήτες ονομάστηκαν Ετεοκρήτες και οι νέοι Κρήτες, «Λένε πως ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι οι πρώτοι κάτοικοι στους πρόποδες της Ίδης.
Πόδες λέγονται οι πρόποδες και κορυφές, οι μύτες των βουνών. Οι διάφορες κορυφές της Ίδης, που ήταν όλες αφιερωμένες στη μητέρα των θεών (τη Ρέα), λέγονταν Δάκτυλοι. Ο Σοφοκλής θεωρεί πως οι πρώτοι πέντε ήσαν αρσενικοί.
Εφηύραν το σίδερο και το κατεργάστηκαν πρώτοι, καθώς και πολλά ακόμη χρήσιμα στη ζωή πράγματα.
Πέντε ήταν και οι αδελφές τους. Από τον αριθμό τους ονομάστηκαν Δάκτυλοι.
Υπονοούν μάλιστα πως απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων είναι οι Κουρήτες και οι Κορυβάντες. Οι πρώτοι εκατό που γεννήθηκαν στην Κρήτη ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι.
Απόγονοί τους αναφέρονται εννέα Κουρήτες. Ο καθένας τους έκανε δέκα παιδιά, τους Ιδαίους Δακτύλους...
(Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22)
«Οι κάτοικοι, λοιπόν, της Κρήτης λένε πως οι αρχαιότεροι κάτοικοι στο νησί ήταν αυτόχθονες, οι λεγόμενοι Ετεοκρήτες, των οποίων ο βασιλιάς, Κρητας το όνομα, ανακάλυψε πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα στο νησί που είχαν τη δυνατότητα να ωφελήσουν την κοινωνική ζωή των ανθρώπων....
Πρώτοι, λοιπόν, απ' όσους μνημονευονται από την παράδοση, κατοίκησαν στην περιοχή της Ιδης στην Κρήτη και τριγύρω, οι καλούμενοι από αυτό Ιδαίοι Δάκτυλοι («πρώτον ώκησαν της Κρήτης περί την Ίδην οι προσαγορευθέντες Ιδαίοι Δάκτυλοι»), που άλλοι λένε ότι ήσαν 100 και άλλοι 10, όσα και τα δάκτυλα των χεριών απ' όπου και ονομάστηκαν έτσι. ...
Για τους Ιδαίους δακτύλους της Κρήτης παραδίδεται πως ανακάλυψαν τη φωτιά, τη χρήση του χαλκού και του σιδήρου, στη χώρα των Απτεραίων στο λεγόμενο Βερέκυνθο, καθώς και τον τρόπο επεξεργασίας τους.
Λένε, μάλιστα, πως ένας τους ο Ηρακλής, ξεπέρασε τους άλλους σε φήμη, ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες.
Εξ αιτίας της συνωνυμίας οι μεταγενέστεροι άνθρωποι θεώρησαν πως ο γιος της Αλκμήνης εγκαθυδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες....
(Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5,64)
«Ο Τέκταμος του Δώρου, του γιου του Έλληνα που ήταν γιος του Δευκαλίωνα, κατέπλευσε στην Κρήτη μαζί με Αιολείς και Πελασγούς κι έγινε βασιλιάς του νησιού, παντρεύτηκε την κόρη του Κρηθέα κι απόκτησε τον Αστέριο..».
(Διόδωρος, βίβλος 4, 60)
«Μετά τους Ιδαίους Δακτύλους, συνεχίζει η εξιστόρηση, έγιναν οι εννέα Κουρήτες. Γι αυτούς άλλοι λένε πως ήταν γηγενείς και άλλοι πως ήταν απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων. Ετούτοι κατοικούσαν στα δασωμένα δάση και τα φαράγγια των βουνών και γενικά στους τόπους που τους παρείχαν φυσική στέγη και προστασία, επειδή δεν είχε ακόμη ανακαλυφθεί το χτίσιμο των σπιτιών. Καθώς διακρινόταν για τη σύνεσή τους, έδειξαν στους ανθρώπους πολλά χρήσιμα πράγματα, διότι πρώτοι αυτοί συγκέντρωσαν τα πρόβατα σε κοπάδια, εξημέρωσαν τα υπόλοιπα είδη ζώων, ανακάλυψαν τη μελισσοκομία, εισηγήθηκαν την τέχνη του κυνηγίου, εισηγήθηκαν τη συναναστροφή και τη συμβίωση. Ανακάλυψαν επίσης τα ξίφη, τα κράνη και τους πολεμικούς χορούς. Λένε πως σ' αυτούς παρέδωσε τον Δία η Ρέα, κρυφά από τον πατέρα του Κρόνο, και κείνοι τον πήραν και τον ανέθρεψαν»......
(Διόδωρος Βιβλιοθήκη Ιστορική 5,65)
«Σχετικά με τους Ολυμπιακούς αγώνες, όσοι από τους Ηλείους ασχολούνται με την αρχαιότητα λένε ότι ο Κρόνος ήταν ο πρώτος βασιλιάς στον ουρανό και πως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής εκείνης, που ονομάζονταν χρυσή γενικά, έκτισαν ναό προς τιμή του Κρόνου στην Ολυμπία.
Όταν γεννήθηκε ο Δίας, η Ρέα ανέθεσε τη φύλαξη του παιδιού στους Δακτύλους της Ίδης, οι οποίοι λέγονταν και Κουρήτες και είχαν έρθει από την Ίδη της Κρήτης. Αυτοί ήσαν ο Ηρακλής, ο Παιώνιος, ο Επιμήδης, ο Ίδας και ο Ιάσιος.
Ο Ηρακλής που ήταν και μεγαλύτερος έβαλε τους αδελφούς του, κάνοντας ένα αστείο, να τρέξουν σε αγώνα και στεφάνωσε το νικητή με κλαδί αγριελιάς, που την είχαν τόσο άφθονη, ώστε στοίβαζαν φρεσκοκομμένα φύλλα και τα έστρωναν, για να κοιμούνται.
Λένε ότι ο Ηρακλής έφερε την αγριελιά από τις υπερβόρειες χώρες, τις χώρες που ήσαν πέρα από τον άνεμο Βορέα...
Λένε αργότερα ο Κλύμενος, γιος του Κάρδη, ήρθε από την Κρήτη πενήντα χρόνια μετά τον κατακλυσμό που έγινε στην Ελλάδα την εποχή του Δευκαλίωνα.
Κατάγονταν από τον Ιδαίο Ηρακλή και καθιέρωσε τους αγώνες στην Ολυμπία και ίδρυσε βωμό προς τιμή του προγόνου του Ηρακλή και όλων των Κουρήτων, δίνοντας στο Ηρακλή την επωνυμία Παραστάτη»
(Παυσανίας «Ηλιακά», Α, 5 - 8 )
Επομένως, αφού οι αρχαίοι κάτοικοι της Κρήτης οι Ετεοκρήτες και Κύδωνες, όπως τους αναφέρει ο Όμηρος) λέγονταν αρχικά «Ιδαίοι Δάκτυλοι», μετά «Κουρήτες» και στο τέλος «Κρήτες», άρα το όνομα «Κρήτες» προέρχεται από σύντμηση του ονόματος «Κ(ου)ρήτες» Κρήτες.
Δηλαδή «Κ(ου)ρήτες» = οι κούροι και αι κούραι = οι κόρες ή κορασίδες = τα κοράσια της Κρήτης = τα Κ(ου)ρητικόπουλα, κάτι που:
Α) φανερώνει η ονομασία της Κρήτης και των Κρητών στην Παλαιά Διαθήκη: Κερετιμ - Κερεθαίοι ή Χερεαίοι = η Κρήτη και οι Κρηταίοι.
Β) υπονοείται και στους μύθους, αφού αυτοί λένε ότι η Κρήτη ονομάστηκε έτσι είτε από το βασιλιά Κρήτα είτε από την γυναίκα Κρήτη, κόρη ενός των Κουρήτων και γυναίκα του Δία.
Σημειώνεται επίσης ότι:
1) Η ονομασία «Κουρήτες» παράγεται από τα θέματα των λέξεων: «κούρος, κούρη ή κόρη, συγγενείς λέξεις με τις: κερά-κυρά, κέρας (κεραία, κέρατο) κείρω > κουρέας, κουρά... λατινικά curio,ae = κουρώ, curios = κυρης, ceres = κορενυμι κ.α.
Στην Παλαιά Διαθήκη, σύμφωνα με την μετάφραση των Εβδομήντα και του Ν. Βάμβα, οι Κρήτες άποικοι στην Παλαιστίνη λέγονταν πότε «Κρήτες» και πότε «Κερετιείμ ή Χερεθαίοι» και όχι Φιλισταίοι ή Καφθοριείς, όπως λένε μερικοί.
Καφθορ και Καφθοριείμ είναι η Καπαδοκία και οι Καππαδόκες, ενώ οι Φιλισταίοι ήταν ένας εβραϊκός λαός που το μόνο κοινό που είχε με τους Κρήτες ήταν το ότι και αυτοί ήσαν αλλόθρησκοι και μισθοφόροι του βασιλιά.
2) Ο Διόδωρος Σικελιώτης (βίβλος 3, 61 - 73 και 5, 66- 70) λέει ότι οι Ατλάντιοι της Λιβύης του είπαν ότι παλιά υπήρχαν δυο θεοί με το όνομα Δίας, ο Κρητικός και ο Λίβυος, καθώς και ότι η Κρήτη πήρε το όνομα Ιδαία από τη γυναίκα του Κρητικού Δία, την Ιδαία, και το όνομα Κρήτη από τη γυναίκα του Λίβυου Δία, την Κρήτη, η οποία ήταν κόρη ενός των Κουρητών.
Επίσης ο Αρριανός λέει ότι ο βασιλιάς Κρης, ο οποίος ήταν επώνυμος της Κρήτης, έκρυψε τον Δία στο βουνό Δίκτη, όταν ο πατέρας του ήθελε να τον αφανίσει.
"Κρης ου Κρήτη επώνυμος, ο τον Δία κρύψας εν όρει Δικταίω, ότε Κρόνος εμάστευεν εθέλων αφανίσαι αυτόν"
(Αρριανός)
ΟΙ ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΚΤΥΛΟΙ ΗΣΑΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΚΡΗΤΕΣ
ΤΑ ΕΙΔΗ ΚΑΙ Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΚΟΥΡΗΤΩΝ.
Ο Παυσανίας, ο Στράβωνας, ο Διόδωρος κ.α., όπως είδαμε πιο πριν, λένε ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ή Κουρήτες ήσαν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης που ονομάστηκαν έτσι, επειδή κατοικούσαν στα Ιδαία όρη ή επειδή (επι)κούρησαν τη Ρέα να γεννήσει στην Κρήτη το Δία.
Ο Απολλώνιος Ρόδιος λέει επίσης ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ήσαν και αυτόχθονες, γιοι του Δία και της νύμφης Αγχιάλη, που τους γέννησε στο σπήλαιο της Δίκτης, δηλαδή στο ίδιο σπήλαιο όπου γεννήθηκε και ο Δίας,
«....Οι μούνοι πλεόνων μοιρηγέται ηδέ πάρεδροι Μητέρος Ιδαίης κεκληαται, όσσοι έασιν Δάκτυλοι Ιδαίοι Κρηταιέες, ους ποτέ νύμφη Αγχιάλη Δικταίον ανά σπέος, αμφοτέρησιν δραξάμενη γαίης Οιαξιλίδος, εβλάστησε....
(Απολλώνιος Αργοναυτικά Α 1125 - 1135)
«Κοντά στο ξόανο, (οι Αργοναύτες) έφτιαξαν έναν βωμό, αφού στεφανώθηκαν με φύλα της βελανιδιάς, έκαναν γιορτή για τη θυσία κι επικαλούνταν τη Μητέρα του Δινδύμου την ιερότατη, που κατοικούσε στη Φρυγία, και τον Τιτία και τον Κύλληνο, που μόνοι ανάμεσα σ' άλλους πολλούς αποκαλούνται ηγήτορες της μοίρας και της Ιδαίας Μητέρας πάρεδροι, τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης, που κάποτε η νύμφη Αγχιάλη, χώνοντας τα δυο της χέρια στην Οιαξίδα γη, τους γέννησε στο σπήλαιο της Δίκτης»
Αντίθετα, σύμφωνα με τους Ορφικούς, οι Κουρήτες δεν ήσαν αυτόχθονες Κρήτες ούτε γιοι της νύμφης Αγχιάλης, αλλά νεανίες ή στρατιώτες που ήρθαν στο φως από τη Ρέα, ήσαν παιδιά της Κόρης ή Κυράς, της θεάς Ρέας και γι αυτό πήραν αυτή την επωνυμία.
Δηλαδή υπονοούν ότι οι Κουρήτες ονομάζονται έτσι από το: «η κούρη» > «Κουρήτες», πρβ: «επει και περιστάναι λέγονται, οι Κουρήτες, τον των όλον Δημιουργόν και περιχορεύειν από της Ρέας αναφανέσται.... Διο και την εωνυμίαν έλαχον ταύτην
(Ορφικά αποσπάσματα 191, Προκλ. Περί της κατά Πλάτ. Θεολ. Στ, 43),
«αλλά μόνο η Ρέα γεννά τους Κουρήτας»
(Ορφικά αποσπάσματα 150, Δαμασκ. Εις Πλάτ. Παρμ. 278).
Οι ορφικοί λένε επίσης ότι οι Κουρήτες συνόδευαν τη Ρέα στην Κρήτη, για να βοηθήσουν στη γέννηση και ανατροφή του Δία και αυτοί χτύπαγαν τις ασπίδες τους, όταν έκλεγε ο Δίας, για να μην ακούσει τα κλάματα του μωρού ο πατέρας του ο Κρόνος και έρθει και τον φάει.
Ο Στράβωνας, σχετικά με τους Κουρήτες, λέει ότι οι Έλληνες αποκαλούν τους διακόνους της Ρέας Κουρήτες, κάτι σωστό, πρβ «επι)κουρώ = λατινικά couro,ae = επιμελούμαι, φροντίζω, διακονώ..
Λέει επίσης ότι στην Κρήτη «Κουρήτες» ονομάζονται οι νέοι (κούροι) που με το χορό τους αναπαριστούν το μύθο της γέννησης του Δία και συνάμα είναι διάκονοι στις τελετουργίες (δηλ. είναι βοηθητικές ομάδες ως σήμερα τα λεγόμενα παπαδάκια στις εκκλησίες).
Επομένως, συμπεραίνει ο Στράβωνας, γι αυτό η Ρέα, όταν πήγε στην Κρήτη να γεννήσει το Δία, πήρε βοηθούς τους Κουρήτες, που με τα τύμπανα και παρόμοιους ήχους, με ένοπλο χορό και θόρυβο περιστοίχισαν τη θεά και τρόμαξαν τον Κρόνο, ώστε να πάρουν το παιδί, χωρίς να το καταλάβει και οι Κουρήτες αυτοί επινόησαν τους πυρρίχιους χορούς και ρυθμούς κ.α., πρβ: <<Στην Κρήτη δεν υπήρχαν μόνο αυτά (μιλούσε για μουσική, χορικά κ.α.), αλλά και τελετουργίες για το Δία με οργιαστική λατρεία και με διακόνους, ωσάν αυτούς που βρίσκονται στην υπηρεσία του Διόνυσου, δηλαδή Σάτυροι.
Τους έλεγαν Κουρήτες, λεγόντουσαν και ήταν νέοι (κούροι) που απέδιδαν ένοπλη κίνηση με χορευτικό βήμα, παριστάνοντας το μύθο της γέννησης του Δία, όπου παίζουν τον Κρόνο που συνήθιζε να κατατρώγει τα παιδιά μόλις γεννιόνταν, και τη Ρέα να παλεύει να κρύψει τους πόνους της γέννας, να γεννάει το παιδί και να το κρύβει προσπαθώντας να γλιτώσει τη ζωή του με κάθε τρόπο.
Λένε ότι γι αυτό πήρε βοηθούς τους Κουρήτες, που με τα τύμπανα και παρόμοιους ήχους, με ένοπλο χορό και θόρυβο περιστοίχισαν τη θεά και τρόμαξαν τον Κρόνο, ώστε να πάρουν το παιδί, χωρίς να το καταλάβει. Μετά έθρεψαν και μεγάλωσαν το παιδί. Κουρήτες, λοιπόν, ονομάστηκαν, είτε επειδή ήταν νέοι, δηλαδή «κούροι» και πρόσφεραν αυτήν την υπηρεσία είτε επειδή φρόντισαν («κουροτροφείν») τη νιότη του Δία.
Υπάρχουν και οι δυο εκδοχές. Πήραν, λοιπόν, το όνομα σαν να ήταν κάποιοι Σάτυροι στην υπηρεσία του Δία.
Αυτοί ήσαν οι Έλληνες στο θέμα των οργιαστικών εορτασμών...
Οι Βερέκυντες πάλι, ένα γένος Φρυγών, και γενικά οι Φρύγες και από τους Τρώες οι κάτοικοι της Ίδης τιμούν τη Ρέα με οργιαστικές τελετές.
Την αποκαλούν Μητέρα των Θεών και ‘Αγδιστι και Φρυγία Μεγάλη θεά.
Από τα τοπωνύμια την αποκαλούν Ιδαία, Δίνδυμήνη, Σιπυλήνη, Πεσσινουντίδα, Κυβέλη και Κυβήβη.
Οι λοιποί Έλληνες αποκαλούν τους διακόνους της, Κουρήτες, όχι από τον ίδιο μύθο με τον κρητικό, αλλά τους θεωρούν ως ιδιαίτερο είδος βοηθών αντίστοιχων με τους σατύρους. Τους ίδιους αποκαλούν Κορύβαντες.
Οι ποιητές μαρτυρούν για τις υποθέσεις μου...
Ο Ευριπίδης στις Βάκχες, συσχετίζει φρυγικά και Λυδικά έθιμα - τα όσο έμοιαζαν μεταξύ τους...
Στους παρακάτω στίχους συνδέει Κρήτη και Φρυγία:
"Ως θαλάμευμα Κουρήτων, ζαθέοί τε Κρήτας διογενέτορες έναυλοι, ένα τρικορυθες άντροις βυρσότονον κύκλωμα τόδε μοι Κορυβαντες εύρον"...
(Κρυφό Κουρήτων θάλαμος, ιερά της Κρήτης άντρα που γεννήσατε το Δία, σπηλιές όπου ανακάλυψαν Κορυβάντες με τρία στολισμένα φτερά...)
Ο Σκήψιος θεωρεί πιθανόν Κουρήτες και Κορυβάντες να είναι ίδιοι: οι νεαροί (κούροι, Κουρήτες), που εκτελούσαν τον πολεμικό χορό για τη Μητέρας των θεών, τη Ρέα, οι ίδιοι που ονομάστηκαν Κορυβάντες από το ότι έβγαιναν να χορέψουν χτυπώντας το κεφάλι τους όπως βάδιζαν ρυθμικά.
Ο ποιητής (Όμηρος) τους λέει «ανθρώπους που βαδίζουν ρυθμικά» («Βητάρμονες»).
Και επειδή οι Κορύβαντες χόρευαν και μάλιστα με ένθεη μανία, λέμε «κορυβαντιώντες» όσους κινούνται φρενιασμένα.
(Στράβων, Γεωγραφικά βιβλίο Ι', c 469 ΙΙΙ, 11)
Ο Στράβωνας βιβλίο Ι', c 472, ΙΙΙ, 19 κ.α.) από τη μια λέει επίσης ότι οι τροφοί και οι φύλακες του Δία μετονομάστηκαν Κουρήτες... και από την άλλη ότι «Κουρήτες» λέγονταν οι νέοι στρατιώτες, επειδή κουρεύουν τα μαλλιά τους. Επομένως υπονοεί ετυμολογεί από το ρήμα «κείρω» κουρά, κουρέας.
Ο Στράβων, επικαλούμενος τους εξής στίχους του Όμηρου: «Δώρα φέρουν Κούρητες Αχαιοί», Κριννάμενοις κουρήτας αριστήας Παναχαιών ... (Ιλιάς Τ 193-195 και Οδύσσεια π 248), λέει επίσης ότι οι Κουρήτες ονομάστηκαν έτσι είτε γιατί ήσαν νέοι, δηλαδή «κόροι ή κούροι» είτε γιατί φρόντισαν το Δία: «ώσθ' οι Κουρήτες ήτοι δια το νέοι και κόροι όντες υπουργείν ή δια κουροτροφείν τον Δία (λέγεται γαρ αμφοτέροις) ταύτης αξιώθηκαν της προσηγορίας» (Στράβων Ι, C 469).
Επομένως η ονομασία «Κουρήτες» παράγεται από το θέμα των ελληνικών λέξεων: κορεννυμι = λατινικά ceres, eris = τρέφειν, πληρούμαι, χορταίνω και τα κείρω κούρος, κουρέας κ.α., (επι)-κουρώ = λατινικά curo,ae = επιμελούμαι, φροντίζω τινός, couro,onis = o κύρης, ενώ κούρος = ο νεανίας, ο διατρεφόμενος, το Κουράδι = το κοπάδι, το διατρεφόμενο, επιμελούμενο ποίμνιο, κουροτρόφοι ή Κουρήτες ή κουραδιάρηδες = αυτοί που είχαν την αίγα Αμάλθεια που βύζαινε το Δία
Σημειώνεται ότι:
1) Το όνομα «Ιδαία» είναι ουσιαστικό εξ επιθέτου, από το επίθετο «ιδαίος,α,ο», το οποίο παράγεται από το ουσιαστικό «η Ίδη» = η οροσειρά «Ιδαία όρη» της Κρήτης, που, σύμφωνα με τους σημερινούς λεξικογράφους, σημαίνει τα σύδενδρα όρη (από το «ίδα ή ιδη» = το δέντρο ή το ξύλο), κάτι όμως μη βεβαιωμένο.
2) Επειδή η Δίκτη είναι βουνό των της Ίδης ή Ιδαίων ορέων της Κρήτης ή επειδή παλιά η Κρήτη λέγονταν και Ιδαία, εξ αυτού και τα: Ιδαία όρη = τα Κρητικά όρη, «Ιδαίος Δίας» = Κρητικός Δίας = Δικταίος Δίας, «Ιδαίοι Δάκτυλοι» = Κρητικοί Δάκτυλοι = Δικταίοι Δάκτυλοι, Ιδαίος Ηρακλής = Κρητικός Ηρακλής κ.α.
3) Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι κατ' άλλους ήσαν 5 και κατ΄ άλλους 10 ή 100, επειδή ο μύθος τους ήταν παραλλαγές στα διάφορα μέρη του αρχαίου κόσμου. Ο Στράβωνας μάλιστα λέει ότι πολλοί μυθογράφοι συγχέουν ή αναφέρουν ορισμένα λανθασμένα πράγματα λόγω των συνωνυμιών των τοποθεσιών και των ομοιοτήτων στις θρησκείες, πρβλ: «Ίδη γαρ το όρος τοτε Κρητικόν και το Τρωικόν, και Δίκτη τόπος εν τη Σκηψία και όρος εν Κρήτη' της δε Ίδης λόφος είναι η Πύτνα, όπου Ιεράπυτνα η πόλις....»
(Στράβων Γεωγραφικών Ι', ΙΙΙ 20, C 471)
Σύμφωνα επίσης με το Στράβωνα (Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22), αλλά και το Διόδωρο (5, 64-65) άλλοι λένε ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι γεννήθηκαν στη Φρυγία και από εκεί πέρασαν στην Κρήτη, για να βοηθήσουν εκεί στη γέννηση του Δία και άλλοι ότι οι Ιδαία Δάκτυλοι ήταν αυτόχθονες Κρητικοί και μετά μερικοί από αυτούς πέρασαν στη Φρυγία, πρβ: <<..Να ασκούν (οι νέοι της Κρήτης) επίσης την τοξοβολία και τον ένοπλο χορό, που βρήκαν πρώτοι και έδειξαν οι Κουρήτεςκαι ο οποίος έπειτα ονομάστηκε πυρρίχη από το όνομα αυτού που τον οργάνωσε.
Έτσι το παιγνίδι δεν ήταν άσχετο με πράξη χρήσιμη στον πόλεμο.
Επίσης στα τραγούδια τους χρησιμοποιούν Κρητικούς ρυθμούς που είναι πολύ γρήγοροι και τους βρήκε ο Θάλης.
Ορίστηκε επίσης να φοράνε στρατιωτικά ρούχα και υποδήματα. Τα όπλα εξάλλου θεωρούνται τα καλύτερα δώρα.>>
(ΣΤΡΑΒΩΝΑ, ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ Ι, ΙV 16)
Ο συγγραφέας της Φαρωνίδας αναφέρει τους Κουρήτες ως αυλητές και Φρύγες.
Αλλοι τους λένε εντόπιους και με χάλκινες ασπίδες.
Άλλοι λένε τους Κορυβάντες Φρύγες, κι όχι τους Κουρήτες. Τους θεωρούν Κρητικούς και λένε ότι πρώτοι αυτοί στην Εύβοια φόρεσαν χάλκινα όπλα.
Γι αυτό και τους είπαν Χαλκιδείς. Αλλοι λένε πως οι Τιτάνες έδωσαν στη Ρέα ένοπλους διακόνους από τη Βακριανή ή κατ' άλλους από τη Κολχίδα, τους Κορύβαντες.
Στα Κρητικά κείμενα, οι Κουρήτες λέγονται τροφοί του Δία και φύλακες.
Η Ρέα τους έστειλε στην Κρήτη από τη Φρυγία. Aλλοι λένε ότι στη Ρόδο ήταν εννιά τελχίνες. Ακολούθησαν τη Ρέα στην Κρήτη, ανέθρεψαν το Δία και μετονομάστηκαν Κουρήτες...
( Στράβων, Γεωγραφικά βιβλίο Ι', c 472, ΙΙΙ, 19)
4) Κατά μια απλοϊκή ερμηνεία, οι Ιδαίοι (Κρητικοί) Δάκτυλοι είναι η προσωποποίηση -θεοποίηση της ανθρώπινης παλάμης (των δακτύλων της χείρας) και ιδιαίτερα της Κρητικής χείρας (Ιδαίων δακτύλων) και του Κρητικού δαιμόνιου (της Κρητικής εξυπνάδας) που πρωτοστάτησε στον πολιτισμό, στην ανακάλυψη των πρώτων σημαντικών πραγμάτων ή αυτών που κατασκευάζονται με εξυπνάδα και με τα χέρια (χειροποίητα).
Παρέβαλε και ότι τα δάχτυλα μας εκτρέφουν - φροντίζουν - περιποιούνται κ.τ.λ. - ο λόγος και για τον οποίο οι Ιδαίοι Δάκτυλοι λέγονται και Κουρήτες ή που οι Κουρήτες φέρονται και τροφοί του Δία κατά την γέννησή τους στην Δίκτη της Κρήτης.
Παρέβαλε ομοίως ότι χωρίς τα δάχτυλα, ο άνθρωπος δεν μπορεί να δημιουργήσει τίποτε το σημαντικό ή έντεχνο (π.χ. να ασχοληθεί με τη μουσική, τον αθλητισμό, τη μεταλλουργία, τη γραφή κ.τ.λ.).
